Anatoliese hipotese

Anatoliese hipotese

wetenskaplike hipotese

Geteoretiseer deur	Colin Renfrew

Die Anatoliese hipotese bied 'n alternatiewe verklaring vir die oorsprong en verspreiding van die Indo-Europese tale, in teenstelling met die meer dominante Steppe-hipotese. Hierdie hipotese stel voor dat die Indo-Europeërs oorspronklik van Anatolië (die huidige Turkye) afkomstig is en dat hul tale versprei het saam met die uitbreiding van landbou gedurende die Neolitiese tydperk. Pereltsvaig en Lewis^[1] bespreek hierdie hipotese breedvoerig en bied 'n kritiese perspektief op beide die Anatoliese en Steppe-hipoteses. Pereltsvaig en Lewis ondersoek die historiese ontwikkeling van die Indo-Europese studies en die argumente vir en teen elke hipotese.

Die Anatoliese hipotese, soos voorgestel deur Colin Renfrew^[2] stel dat die Indo-Europese tale baie vroeër versprei het as wat die Steppe-hipotese voorstel, moontlik so vroeg as 9000 jaar gelede. Renfrew verbind die verspreiding van die Indo-Europeërs met die Neolitiese revolusie, die begin van landbou, wat volgens hom vanuit Anatolië na Europa versprei het. Hy argumenteer dat landbouers hul tale saam met hul tegnologie en leefstyl versprei het, wat gelei het tot die diversifikasie van die Indo-Europese taalfamilie. Renfrew se hipotese is sterk gebaseer op die argitektoniese tydskaal van die Neolitiese uitbreiding, wat hy as 'n meer waarskynlike drywer vir die taalverspreiding beskou as die latere migrasies wat die Steppe-hipotese voorstel.

Die Anatoliese hipotese het 'n aantreklike eenvoudigheid omdat dit die verspreiding van die Indo-Europeërs aan 'n reeds bekende en goed gedokumenteerde historiese proses, die Neolitiese uitbreiding, verbind. Renfrew se argumente was invloedryk in die laat 20ste eeu, en het 'n alternatief gebied vir die meer tradisionele migrasie-gebaseerde verklarings. Sy benadering het 'n verskuiwing in die fokus van Indo-Europese studies veroorsaak, weg van die soeke na 'n enkele oorspronklike tuisland na 'n meer proses-georiënteerde begrip van taalverspreiding.

Pereltsvaig en Lewis wys daarop dat die Anatoliese hipotese sekere probleme het. Een van die grootste probleme is die tydskaal. Die Anatoliese hipotese vereis dat die Indo-Europese tale baie vroeër moes begin diversifiseer het as wat die linguistiese bewyse aandui. Die rekonstruksie van die Proto-Indo-Europese woordeskat en grammatika dui op 'n gemeenskaplike voorouer wat relatief laat in die Neolitiese of selfs vroeg in die Bronstydperk bestaan het, eerder as 'n vroeë Neolitiese oorsprong soos voorgestel deur die Anatoliese hipotese. Daarbenewens is daar 'n gebrek aan argeologiese bewyse vir 'n massiewe migrasie van Anatoliese landbouers wat die Indo-Europese tale oor 'n groot gebied kon versprei het. Die argeologiese rekord dui eerder op 'n komplekse patroon van plaaslike ontwikkelings en kleiner migrasies.

Verder het die opkoms van argeogenetika die debat oor die Indo-Europese oorsprong verder gekompliseer en grootliks die Steppe-hipotese ondersteun. Kristiansen, Kroonen en Willerslev^[3] bespreek hoe antieke DNA-navorsing die Steppe-hipotese ondersteun deur die ontdekking van Yamnaya-verwante afkoms in verskeie dele van Europa. Hierdie studies dui op 'n migrasie vanaf die Steppe wat ooreenstem met die verspreiding van Indo-Europese tale. Die genetiese bewyse toon aan dat mense met Yamnaya-afkoms 'n beduidende genetiese impak gehad het op bevolkings in Europa gedurende die Bronstydperk. Hierdie genetiese bewyse pas goed by die argeologiese en linguistiese bewyse wat die Steppe-hipotese ondersteun, en bied 'n kragtige interdissiplinêre ondersteuning vir die teorie.

In die lig van hierdie nuwe bevindings het die Anatoliese hipotese aan steun verloor, en word dit deur die meeste kenners as minder waarskynlik beskou. Kristiansen, Kroonen en Willerslev beklemtoon die belangrikheid van die integrasie van argeologie, genetika en linguistiek om 'n volledige beeld van die Indo-Europese verspreiding te kry. Die interdissiplinêre benadering, wat deur die nuutste navorsing moontlik gemaak word, ondersteun die Steppe-hipotese as die mees waarskynlike scenario vir die oorsprong en verspreiding van die Indo-Europeërs.

1. ↑ Pereltsvaig, Asya en Lewis, Martin W. 2015. The Indo-European Controversy. Facts and Fallacies in Historical Linguistics. Cambridge University Press
2. ↑ Renfrew, Colin. 1989. Archaeology and language. the puzzle of Indo-European origins. Penguin Books
3. ↑ Kristiansen, Kristian, Kroonen, Guus en Willerslev, Eske. 2023. The Indo-European Puzzle Revisited. Integrating Archaeology, Genetics, and Linguistics. Cambridge University Press